Historia

Parafię pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego erygowano 14 września 1915 roku. Na terenie nowej parafii od dawna istniała w Mostach w letniej rezydencji opatów oliwskich kaplica do której uczęszczali także tutejsi mieszkańcy. Kaplica istniała do czasu sekularyzacji zakonu. Ziemię pod budowę cmentarza, kościoła i plebani w Kosakowie darowali gospodarze Głowienkę, Mroch i Śliwiński. Najpierw przygotowano cmentarz parafialny na którym już od 1915 roku chowano zmarłych. Następnie wybudowano plebanię i budynki gospodarcze. Sam kościół rozpoczęto budować około 1925 roku a zakończono w 1937 roku. W tym samym roku ks. Biskup Okoniewski konsekrował kościół. Kolatorem był biskup chełmiński który polecił sprzedać ziemię kościelną w Oksywiu. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze podzielił między kościoły w Gdyni, w Kosakowie i Oksywiu. Według wspomnień p. Kalety z Pierwoszyna na gwiazdkę 1934 roku przeniesiono procesjonalnie tabernakulum z kaplicy w Pierwoszynie do nowego kościoła w Kosakowie. Dnia 16 czerwca 1935 roku w kościele w Kosakowie odbyła się Prymicyjna Msza Święta ks. Pawła Brze­zińskiego. Kościół w Kosakowie był wybudowany w stylu neobarokowym i miał następujące wymiary: długość – 48 m i szerokość – 26 m. Wieża kościelna była wysoka na 65 m. Plebania zbudowana została w tym samym stylu co kościół. Za obecnym biurem parafialnym znajduje się mały pokoik w którym co roku mieszkał ks. Biskup Konstanty Dominik. Spędzał tutaj urlopy. Odwiedzał ze swego pokoiku bliską rodzinę mieszkającą w Mostach i Mechelinkach. Jak wspominał wymieniony już p. Kaleta w kieszeniach miał zawsze dla dzieci cukierki.

We wrześniu 1939 roku kościół został nieznacznie uszkodzony pociskami artyleryjskimi wystrzelonymi od strony Mrzezina. Proboszcz Alojzy Kaszubowski został przez Niemców aresztowany w paździer­niku 1939 roku i zamordowany na początku listopada w Piaśnicy. Symboliczny grób znajduje się na cmentarzu w Kosakowie. Na początku 1941 roku kościół został wysadzony w powietrze i rozebrany do fundamentów. Miejscowi Niemcy cegłę z rozbiórki wykorzystali do budowy obiektów gospodarczych. Gruz przeznaczono na utwardzenie polnej drogi z Kosakowa do Dębogórza. W czasie okupacji niemieckiej parafia nie istniała. Niemcy w pomieszczeniach plebani urządzili biura Urzędu Gminy. Miejscowa ludność korzystała z okolicznych kościołów: w Oksywiu, Obłużu, Chyloni, Grabówka, Rumii i Mrzezina. Zaraz po okupacji nabożeństwa odprawiano w plebani.

W latach 1945 – 1946 zbudowano drewniany kościółek wykorzystując barak z poniemieckiego lotniska. Barak w 1961 roku wewnątrz został obmurowany gazobetonem. Trzy ołtarze w tym baraku kościółku są fragmentami pięciu ołtarzy wykonanymi w drewnie przed wojną przez prof. Cichosza z Pelplina. Ołtarze za ówczesne 5 tys. zł ufundowała Anna Śliwińska. Ołtarze w okresie okupacji były ukryte przez bohaterskich parafian. Na uwagę zasługuje krzyż z ukrzyżowanym Chrystusem w ołtarzu głównym. Zazwyczaj stopy Chrystusa są nałożone prawa na lewą i obie przybite jednym gwoździem. Na krzyżu w Kosakowie każda ze stóp przybita jest osobno. Jest to tradycja brygidiańska. Święta Brygida miała wizję w której widziała Chrystusa na krzyżu ze stopami przybitymi oddzielnie. Przedwojenne są też dwa niewielkie dzwony. Oba pochodzą z kaplicy z Pierwoszyna.

Również na uwagę zasługuje niezwykła droga krzyżowa. Pomysłodawcą tej drogi krzyżowej był ówczesny proboszcz ks. Franciszek Kaszubowski. Jako oficer AK został przez Niemców aresztowany i osadzony w obozie koncentracyjnym w Sztuthofie. Przeżył słynny marsz śmierci. W obozie poznał artystę plastyka Józefa Łapińskiego – Polaka z Łotwy który również był w AK. Po wojnie spotkali się na plebani w Kosakowie i tutaj powstała myśl namalowania w tej formie drogi krzyżowej. Powstała w latach 1965 – 1966. Przedstawia mękę Chrystusa na tle krajobrazów obozowych, szubienic, fragmentów marszu śmierci i więźniów. W tle stacji VII widnieje podobizna ks. Kaszubowskiego.

Od roku 1945 starano się o zezwolenie na budowę nowego kościoła. Udaje się to dopiero w 1981 roku proboszczowi ks. Zygmuntowi Karczewskiemu. Jednak władze wojskowe nie zezwalają na budowę kościoła na starych fundamentach motywując tą decyzje lotniskiem w Babich Dołach. Na wniosek ks. biskupa Zygfryda Kowalskiego postanowiono nowy kościół wybudować w Pierwoszynie. W tym celu zakupiono jedno hektarową działkę z Państwowego Funduszu Ziemi. Prace przy wykopach pod fundamenty rozpoczęto w 1983 roku. Dnia 14 września 1994 roku ks. arcybiskup Tadeusz Gocłowski dokonał konsekracji nowego kościoła nadając wezwanie Podwyższenia Krzyża Świętego.

Dekretem ks. arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego z dnia 15 sierpnia 1999 roku dotychczasowa parafię w Kosakowie podzielono na parafię pw. św. Antoniego Padewskiego z siedzibą w Kosakowie z ks. proboszczem Janem Grzelakiem na czele. Parafia swym zasięgiem obejmuje następujące wsie: Dębogórze i Kosakowo, oraz parafię pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Pierwoszynie.

Wykonanie: Crenet.pl oraz Nautil.pl log